Эртээ урьдын цагт Монгол газар амьдран сууж асан Түрэгийн хаант улс гэж байсан гэнэм. Нэгэн цагт хүчирхэгжин мандаж асан энэ улс талын нүүдэлчдийн эртний өшөөт дайсан нангиадын эрхшээлд 50 гаруй жил дарлагдан зовж байгаад МЭ 693 онд /зарим судлаачид загалмайтны тооллын ч гэдэг/ босч тэмцэн дахин тусгаар улсаа байгуулсан байна. Түрэгийн хожуу хаант улс хэмээн одоо нэрлэх болсон сэргэн мандсан хаант улсыг үе залгамжлан дайн тулаан дундаас Их Билгэ хаан ор суужээ. Түрэгийн гурван ч хааны зөвлөх байсан Мэргэн Тоньюкук зөвлөхтэй, баатар жанжин Культегин дүүтэй Их хаан Билгэ хятадын ца...